Hervormde Oude kerk
In gebruik
Foto: Flip Veldmans
Dorpsstraat 3
Schipluiden
Gemeente Midden-Delfland
Zuid-Holland

(Kerk)gebouw

Oorspronkelijk viel het grondgebied van Schipluiden en De Lier onder de kerk van Maasluiden.
Eigen parochie vóór 1294, patroonheilige Aartsengel Michaël.
Onderbouw van het huidige koor ( de kloostermoppen) is een restant van de oorspronkelijke kerk.
Het tegenwoordige schip is breder dan het vroegere.
Kerk ± 1500 vergroot met schip en bovenbouw koor. De toren werd hierbij aan twee zijden ingesloten. Deze stenen toren is in 1810 gesloopt. Was dus ouder dan de uitbreiding in 1500.
De beeldenstorm van 1566 ging Schipluiden voorbij, omdat men tijdig de beelden had weggezet.
In ± 1572 kwam kerk in Hervormde handen.
Spaanse bezetting in 1573/74.
In 1578 kwam een nieuwe voorganger in de Gereformeerde religie.
De brand van 28 augustus 1616 verwoestte de kerk.
Kerk herbouwd in 1622 in laat-gotische traditie, in de vorm die ± 1500 tot stand was gekomen.
Het gewelf, de trekbalken, muurstijlen en het gehele meubilair dateren uit de periode na 1616.
De restauratie is vóór 1622 voltooid.
In het schip staat een rijk gesneden familiebank uit 1662 voor de bewoners van kasteel Keenenburg. Het doophek is uit dezelfde tijd.
Onder het verhoogde koor is de grafkelder van de bewoners van kasteel Keenenburg.
Fraaie grafzerk met de naam Otto van Egmond, een belangrijke verzetsleider in de 80-jarige oorlog.
Het koorhek is acht traveeën breed, de middelste twee zijn deuren geschonken door Otto van Zeventer en echtgenote Besten van Brienen, ambachtheer en -vrouw van Schipluiden.
Het eenvoudige interieur "boeregotiek" bevat een schat aan 17e eeuwse kunstuitingen: kleurige familiewapens, het koper en het rijk gesneden meubilair.
De brandschilderde ramen zijn door verschillende Hollandse steden geschonken.
Tijdens een hevige storm in 1663 zijn deze glazen vernield.
Tegen de zuidmuur van het schip een fraai houten bord uit 1708 met daarop de 10 geboden.
Een imponerend gedenkteken in de sluiting van het koor uit 1788 ter nagedachtenis van Wilhelm Hendrik van Steenberch, één der laatste heren van Keenenburg.
In 1793 is de toren redelijk hoog en geheel vierkant.
Boven het dak van de kerk een zware balustrade en een achtkante spits.
Door de brand van 1616 was de verzakte toren schever komen te staan.
In 1810 zijn de toren en het westelijke gedeelte van het schip wegens bouwvalligheid afgebroken. Op het dak van het schip kwam een houten torentje met een lichte luidklok.
In 1854 werd het oostelijk deel van het koor door een muur afgescheiden tot kerkeraadskamer. Daarna zijn de ramen vernieuwd. De verweerde glas-in-loodramen zijn vervangen door ijzer en matglas.
Op 9 april 1892 is in Schipluiden een zelfstandige Gereformeerde kerk gesticht.
In 1953 is de heteluchtverwarming aangebracht.
Restauratie kerk 1956/58 door Fa. Huurman te Delft.
Alle koorvensters hebben een andere vormgeving (tracering) in hun top.
De kerkeraadskamer is verplaatst van het koor naar een pand ten noordwesten van de kerk. Herstel van de oude toreningang. De preekstoel tegen westmuur verplaatst naar de zuidelijke grens van koor en schip. Het doophek dat vroeger om de preekstoel had gestaan werd als een koorhek dwars in het schip gezet voor de toegang van het koor.
De kerkvloer is gedekt met kleine grijze tegels en tientallen hardstenen grafzerken uit de 17e en 18e eeuw.
Drie koperen kronen met elk 16 kandelaars, de middelste uit de 18e eeuw, de andere twee kronen tijdens de restauratie nagegoten van het oude voorbeeld in 1957.
PKN-kerk.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Moerman: de oude dorpskerk van Schipluiden in "Midden-Delfkrant" 4(1983)3-5*****
Tijdschriften en andere uitgaves
de Mixtuur 11(1973)203
de Orgelvriend 1(1978)18-19**
het Orgel 11(1958)159
kerkepadgids (1983)60*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde Oude kerk Schipluiden -

Orgelhistorie

- de samenzang is lang begeleid door een voorzanger
b: 1869; op een speciale galerij vóór in het koor
inwijding op zondag 29 augustus 1869
- het orgel was in 1907 versleten
b: G. Spit, 's Gravenhage 1910/11; geplaatst achter het oude front; M I ap: Man 10
het orgel is in het najaar van 1911 in gebruik genomen
r: Fa. J. de Koff & Zn., Utrecht 1956/58; orgel tijdens de restauratie van de kerk verplaatst naar een nieuwe galerij boven het portaal
de restauratie was onder supervisie van de Orgelcommissie Ned Hervormde Kerk
orgel op 29 oktober 1958 weer in gebruik genomen
r: Fa. Hendriksen & Reitsma, Nunspeet 1974/76; restauratie en uitbreiding met een tweede klavier en vrij pedaal; M II vp: Hw 10-Borstw 6-Ped 2
het orgel is op 9 september 1976 in gebruik genomen

Dispositie

1911 (Spit):
Manuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Holfluit 8, Viola 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur, Trompet 8
Pedaal
aangehangen
 
1976 (Spit/Hendriksen & Reitsma):
Hoofdwerk (I) C-f3
Bourdon 16 discant, Prestant 8, Viola 8, Holfluit 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur II-IV, Trompet 8
Borstwerk (II) C-f3
Roerfluit 8, Roerfluit 4, Nasard 3, Woudfluit 2, terts 1 3/5, Dulciaan 8, Tremulant
Pedaal C-d1
Subbas 16, Bazuin 16
Koppelingen tussen klavieren en pedaal

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-22 11:46:42