Evangelisch Lutherse kerk
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Witte Herenstraat 22
Haarlem
Gemeente Haarlem
Noord-Holland

(Kerk)gebouw

Schuilkerk uit 1614/15 gebouwd in de St Antoniusboomgaard van het Norbertijnenklooster op de plaats van de voormalige kloosterkapel.
De eerste steen is gelegd op 11 februari 1614.
De schuilkerk is op 9 februari 1615 als Evangelisch Lutherse kerk in gebruik genomen.
Tweebeukige hallenkerk met vlakke zoldering.
Grondige restauratie in 1647/48; beukehouten gewelven.
Nieuwe ingrijpende renovatie en verbouwing in 1779. De pilaren tussen de beuken werden weggenomen, groot middenschip met twee kleinere zijbeuken. De preekstoel verhuisde van het midden van de zuidwand naar de westelijke gevel.
In 1895 volgde een ingrijpende uitwendige verandering. De oostzijde kreeg een neo-gotische gevel met toren.
De consistoriekamer achter de kerk is in 1910 gebouwd, voorzien van kostbaar meubilair.
Dominee Spliethof verborg in de Lutherse Kerk jongens die waren opgeroepen voor arbeidsdienst (Arbeitseinsatz) in Duitsland. De onderduikers hebben hun namen in de zolderbalken gekrast, deze zijn er nog steeds te lezen.
Restauratie in 1970.
Begin 1987 bleken de twee voorste houten pilaren tot drie meter hoogte ernstig vermolmd, Ze zijn in het voorjaar van 1988 vervangen.
PKN-kerk.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Braak, ter: haarlems kerkepad 1995 10-12*
Gierveld: het Ned huisorgel in de 17e en 18e eeuw 108 133 180 203
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)286 292
Hess 24
Kler, de: brochure engelse kerken in den haag 14
Kruijs, M.H. van 't: disposities der verschillende orgels (1885)77, uitgave Frits Knuf, Amsterdam 1972
Tijdschriften en andere uitgaves
de Mixtuur 9(1973)148, 11(1973)198, 34(1981)123 131, 35(1981)171 180 181 190, 66(1990)326

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Evangelisch Lutherse kerk Haarlem -

Orgelhistorie

b: Barend van Loon, Haarlem 1682; M - 16 registers
b: Johann Heinrich Hartmann Bätz, Utrecht 1780
- onderhoud Gerrit van Giessen Jr 1732
- onderhoud Chr. Muller 1735
r: Pieter Kehrman
- orgel gestemd door J. de Beer in ± 1790 en 1796
r: Johan Caspar Friederichs, Gouda 1807; reparatie en schoonmaak; M I ap: Man 10
o: ROTTERDAM Christelijk Gereformeerde kerk - Coolsingelkerk in ??
b: Fa. J.A. Strobel, (D) 1882; II vp: Hw 10-Bov 7-Ped 5
- het orgel is vuil geworden door de vernieuwing van de voorgevel
r: Gabry 1895; schoonmaakbeurt
r: Fa. Maarschalkerweerd, Utrecht 1902; steminrichting door expressions vervangen
r: K.P. van Ingen 1924; Bazuin 16 vervangen door Baryton 8
r: Fa. B. Pels & Zn., Alkmaar 1942/48; 3-klaviers electrische speeltafel en electr. windlade; adviseur F. Timmermans, Rotterdam
- sinds ca. 1975 werd het orgel niet meer te gebruiken
- in 1994 werd de windlade van de Fa. Pels, de speeltafel en vijf registers te koop aangeboden. Werd gebruikt door Fa. Patijn voor HATTEM Ontmoetingskerk.
r: Steendam 1998; reconstructie, gebruik gemaakt van pijpwerk uit HAARLEM Bakenesserkerk (Strobel 1874 en 1882)
adviseur Hans van Nieuwkoop
Het orgel is op 1 april 2001 in gebruik genomen. De officiele ingebruikname was op 30 juni 2001

Dispositie

1780 (volgens dispositie-verzameling van A.P.G. de Waal ± 1840):
Manuaal C-d'''
Prestant 8, Roer Fluijt 8, Octaav 4, Fluijt gedekt 4, Gemshoorn 4, Quint 3, Woutfluijt 2, Cornet IV, Mixtuur III-IV-V-VI, Trompet 8
Pedaal
aangehangen
3 Blaasbalgen
 
1885 (volgens van ’t Kruijs):
Hoofdmanuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Holfluit 8, Viool 8, Gedakt 8, Octaaf 4, Quint 2 2/3, Octaaf 2, Mixtuur V, Cornet IV
Bovenmanuaal
Prestant 8, Voix Céleste 8, Flûte Travers 8, Harmoniekafluit 8, Fugara 4, Jachtfluit 4, Kleine Fluit 2
Pedaal
Subbas 16, Prestant 8, Viool 8, Octaaf 4, Bazuin 16
Koppelingen
Afsluiting, Ventiel
 
1981:
Hoofdwerk
Bordun 16, Principal 8, Hohlflote 8, Gedack 8 (C-H gecombineerd met Hohlflote 8), Gamba 8 (C-H gecombineerd met Hohlflote 8), Octave 4, Quint 2 2/3, Octave 2, Mixtur V, Cornett IV,
Bovenmanuaal
Geigenprincipal 8, Vox Celesta 8 (vanaf c), Harmonische Flote 8, Flote Travier 8
Pedaal
Subbass 16, Principalbass 8, Violon 8, Octave 4, Posaune 16
Koppelingen: Manual Coppel, Pedal Coppel
Speelhulpen: Calcant, Windauslass

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-07-16 14:53:27