RK kerk - Basiliek H Nicolaas
In gebruik
Foto: Anton van Daal
Prins Hendrikkade 73
binnen de Veste
Amsterdam
Gemeente Amsterdam
Noord-Holland

(Kerk)gebouw

Tot 1887 kerkdiensten in schuilkerk "Ons Lieve Heer op Solder" (zie daar).
Kerk gebouwd in 1885/87 naar ontwerp van architect Adrianus Cyriacus Bleijs (1842-1912) te Hoorn, die in de leer was geweest bij P. J. H. Cuypers. Driebeukige kruisbasiliek in overwegend neo-renaissancestijl..Aan weerszijden van de voorgevel zijn twee vierkante neo-barokke torens, voorzien van een barokke helm. Op de viering een achthoekige koepel die rust op 116 palen. Oorspronkelijk bestond deze uit een buitenkoepel en een binnenkoepel van glas-in-lood.
De kerk is uit- en inwendig rijk versierd. Middenschip, koor en dwarsschepen bezittren een houten tonggewelf met cassetten versiering.
De altaren en de preekstoel zijn van P.E. van den Bossche, de schilderingen en de kruiswegstaties zijn vervaardigd door Jan Dunselman.
Kerk gerestaureerd van 1966 tot 1973. De binnenkoepel werd verwijderd en de vensters van de buitenkoepel dichtgemetseld met als gevolg dat een van de belangrijkste lichtbronnen van de kerk verdwenen.
Kerk verder gerestaureerd van 1997 tot 2001 onder leiding van architect F. Boogers, 24 boogvensters van de buitenkoepel werden weer van glas voorzien, in de binnenkoepel werden de 96 gekleurde ramen weer herplaatst naar ontwerp van Jan Dibbets. Ongeveer 15 jaar geleden was het glas in de grote koepel vervangen door hout waardoor de kerk heel donker werd.
Op zaterdag 1 december 2001 is de kerk officieel weer in gebruik genomen.
Op 9 december 2012 is de kerk tot basiliek verheven. De kerk is de 24e basiliek in Nederland.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Boer, Cor/Proeskie, Theo: Orgels in Amsterdam I(1980)9* 71
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)184 186
Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 54 57 160*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Tijdschriften en andere uitgaves
150 jaar Adema Orgelbouw sinds 1855 (2006)33 87
contactbrief voor kerkenverzamelaars 36(1996)33, 47(2002)29
de Mixtuur 57(1987)321
de orgelmaker Witte 15
het Orgel 10(1982)343, 6(1990)congres 20-23 juni 23 122 132-133 134* 157*
kalender 2004 van de Orgelvriend**
orgels in Ned 105

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk - Basiliek H Nicolaas Amsterdam -

Orgelhistorie

b: Fa. Wilhelm Sauer, Frankfurt a/d Oder 1889, frontontwerp van kerkarchitect Bleys; kegelladen met mechanische traktuur en een vrij uniek Vrij Combinatiesysteem waardoor het mogelijk is van tevoren bepaalde registers tijdens het spel toe te voegen; M III vp: Hw 11-Pos 9-Réc 10-Ped 10
ingewijd orgel op 12 juni 1889 met een bespeling door Jos A. Verheijen, organist Mozes en Aâronkerk te Amsterdam
r: 1910; orgelkast voltooid door de plaatsing van drie eikenhouten beelden
r: Fa. Adema-Schreurs, Amsterdam 1960, dispositie omgebogen in neobarokke zin, het klankpatroon werd beschadigd, bestaande crescendokast verwijderd; M III vp: Hw 11-Pos 9-Réc 10-Ped 10
adviseur Bernard Bartelink namens de KKOR
r: Fa. Adema-Schreurs, Amsterdam 1982, geprobeerd is de orginele staat te benaderen; Vox Angelica uit HERSHAM United Reformed Church (Fa. Bevington & Sons, Londen 1880), nieuwe windmachine
het orgel is op 8 oktober 1982 weer voor het eerst bespeeld door Jan Raas
r: Fa. L. Verschueren, Heythuijsen 1997/2001; 5 registers uit het voormalige Sauer-orgel uit 1902 uit de Stadsgehoorzaal van Middelburg; M III vp: Hw 11-Pos (Zw) 9-Zw 10-Ped 10 barkermachine voor Man. I, Man. II en Pedaal

Dispositie

1960 (Adema-Schreurs):
Hoofdwerk (I) C-f3
Principal 16, Principal 8, Gedackt 8, Flûte Harmonique 8, Octave 4, Rohrflöte 4, Quint 3, Octave 2, Mixtur IV, Cornet III-V, Trompete 8
Positief (II) C-f3
Bourdon 16, Principal 8, Rohrflöte 8, Viola di Gamba 8, Octave 4, Flauto dolce 4, Octave 2, Scharff IV, Clarinet 8
Reciet in zwelkast (III) C-f3
Quintatön 16, Geigenprincipal 8, Traversflöte 8, Lieblich gedackt 8, Traversflöte 4, Nasard 2 2/3, Flautino 2, Terz 1 3/5, Sifflöte 1, Trompete 8, Tremulant
Pedaal C-d1
Principal 16, Contrabas 16, Subbas 16, Quintbass 10 2/3, Bassflöte 8, Offenbass 8, Vioncello 8, Offenbass 8, Octave 4, Posaune 16, Trompete 8
Voetschakelaars: I-II, I-III, II-III, P-I, P-II
P MF F FF Sauser's Patent Combinations
Trede: Schweller III
Barker-machines voor I, II en Pedaal
Door middel van de mechanische vrije combinatie kunnen uitsluitend registers worden toegevoegd
Terrassen-speeltafel
 
1982 (Adema-Schreurs):
Hoofdwerk (I) C-f3
Principal 16, Principal 8, Flûte Harmonique 8, Salicional 8, Gedackt 8, Octave 4, Rohrflöte 4, Octave 2, Cornet III, Mixtur IV, Trompete 8
Positief (II) C-f3
Bourdon 16, Principal 8, Viola di Gamba 8, Rohrflöte 8, Octave 4, Flauto Dolce 4, Octave 2, Scharff IV, Clarinett 8
Récit (in zwelkast) (III) C-f3
Quintatön 16, Geigenprincipal 8, Vox Céleste 8, Lieblich gedackt 8, Traversflöte 8, Traversflöte 4, Nasard 2 2/3, Flautino 2, Terz 1 3/5, Trompete 8, Tremulant
Pedaal C-d1
Principal 16, Contrabaß 16, Subbaß 16, Quintbaß 10 2/3, Bassflöte 8, Offenbaß 8, Vioncello 8, Baßflöte 8, Octave 4, Posaune 16, Trompete 8
Koppelingen: Hoofdwerk-Positief, Hoofdwerk-Récit, Positief-Récit, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Positief
Speelhulpen: Combinatiepedaal Piano, Mezzoforte, Forte, Tutti (Sauer's Patent Combinations)
Trede: Schweller III
Barker-machines voor I, II en Pedaal
 
2001:
Manuaal I C-f3
Principal 16, Principal 8, Viola di gamba 8, Flûte harmonique 8, Gedackt 8, Octav 4, Rohrflûte 4, Octav 2, Cornett III-V, Mixtuur V, Trompete 8, Tremulant
Manuaal II in zwelkast C-f3
Bourdon 16, Principal 8, Traversflûte 8, Rohrflûte 8, Salicional 8, Octav 4, Flauto dolce 4, Mixtur II-IV, Clarinett 8
Manuaal III in zwelkast C-f3
Quintatën 16, Geigenprincipal 8, Concertflûte 8, Lieblich Gedact 8, Aeoline 8, Voix céleste 8, Fugara 4, Traversflûte 4, Flautino 2, Trompete 8
Pedaal C-d1
Principal 16, Contrabass 16, Subbass 16, Quintbass 10 2/3, Offenbass 8, Vioncello 8, Bassflûte 8, Octav 4, Posaune 16, Trompete 8
Koppelingen: Hoofdwerk-Positief, Hoofdwerk-Récit, Positief-Récit, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Positief
Combinaties: Piano-Mezzaforte-Forte-Tutti-Sauer's Combinationspedal
Barkermachines voor Man. I-Man. II-Pedaal

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2017-09-19 11:31:21