RK kerk H Franciscus van Assisie - De Boom hoofdwerk
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Admiraal de Ruyterweg 408
Amsterdam
Gemeente Amsterdam
Noord-Holland

(Kerk)gebouw

Schuilkerk gebouwd in de vroege 17e eeuw in het pand "In 't Boompje" aan de Kalverstraat als hulpkerk van de Mozeskerk. Vanaf 1628 werd deze kerk, later "De Boom" genoemd, bediend door paters Franciscanen.
Rond 1900 werd de oude binnenstadskerk verkocht en gesloopt, mede in verband met de toenemende ontvolking van de binnenstad. De kerk maakte plaats voor het winkelpand van Vroom & Dreesmann.
De paters Franciscanen stichtten een nieuwe parochie in het westen van Amsterdam, toen nog (tot 1921) in de gemeente Sloterdijk gelegen.
Nieuwe kerk gebouwd in 1910/11 naar ontwerp van architect P.J. Bekkers aan de Admiraal de Ruyterweg de H Franciscus van Asisiëkerk "De Boom". Het nieuwe kerkgebouw werd opgetrokken in neo-romaanse stijl. Het orgel, evenals enkele andere kerkmeubelen werd meegenomen naar de nieuwe kerk. De kerk bevatte een groot roosvenster boven de zangerstribune. Om deze reden werd het orgel aan de rechterzijkant van het oxaal geplaatst, zodat het front vanuit de kerk slecht zichtbaar was.
De inwijding van de kerk vond plaats op 7 mei 1911.
Om de naam van de schuilkerk vast te houden sprak men ook wel van "Het Boompje" of "Onze Lieve Heer tussen de koeien" of "Onze Lieve Heer in de Weilanden". Dat was de tijd dat in 1911 in Amsterdam-west nog maar heel weinig was gebouwd.
De parochie van de H. Drie-ëenheid onstond in 2004 als een fusie van de parochies van de H. Franciscus van Assisi (bekend als “De Boom”), van de H. Augustinus (West) en van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand (bekend als de “Chassé”).
De kerk is in 2014/15 gerestaureerd. Op zondag 6 september 2015 vond de officiële heringebruikname plaats.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Boer, Cor/Proeskie, Theo: Orgels in Amsterdam I(1980)20* 77
Bouman, mr A.: Nederland Orgelland 86 V-11*, uitgave Spruyt, van Mantgem & de Does, Leiden 1964
Gierveld, dr Arend Jan: het ned. huisorgel in de 17e en 18e eeuw 171; Vereniging voor Ned. Muziekgeschiedenis 1977
Harst, Hans van der: langs nederlandse orgels IV 48, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 33 117*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Oost, Ger/Wisgerhof, Bert:er staat een orgel 40
Tijdschriften en andere uitgaves
de Orgelvriend 12(1983)26*
het Orgel 2(1957)24, 5(1992)178-179, 6(1990)congres 20-23 juni 121-122*, 7/8(1993)272 9(1993)291-301 (7 foto's*)
orgelnieuws Verschueren kerstmis 1959*
zomeragenda het Orgel (2000)13*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk H Franciscus van Assisie - De Boom hoofdwerk Amsterdam -

Orgelhistorie

b: Joannes Pieter Hilgers, Amsterdam 1774 vóór AMSTERDAM RK kerk - Schuilkerk "In 't Boompje" aan de Kalverstraat; M I ap: Man 15
r: Fa. Gebr. Gradussen , Winssen 1872; M II ap: Man 15-Pos 6
o: Fa. Adema, Amsterdam 1911 naar de nieuwe kerk aan de Admiraal de Ruyterweg; bij de werkzaamheden in 1899 waren de oude balgen van "De Boom" in slechte staat. De windvoorziening kreeg een plaats in de terzijde geplaatste toren. Dit waren niet meer de oude balgen, maar de omgebouwde balgen van het orgel oud de Mozes & Aärenkerk.
M II ap: Man 15-Pos 6
r: Joseph Adema, Amsterdam 1920; dispositiewijziging Bovenwerk; M II ap: Hw 15-Bov 6
- in 1930 werd de orgeltrapper van zijn taak ontheven en werd het orgel langs electrische weg van wind voorzien
- kort voor de Tweede Wereldoorlog kwam het voortgestaan van het orgel in gevaar. Aan drie firma's werden offertes gevraagd voor een ingrijpende vernieuwing van het instrument. De Fa. L. Verschueren te Heythuyzen kreeg de opdracht. Inmiddels was de oorlog enige jaren aan de gang. Door problemen omtrent garanties en door gebrek aan mankracht en materialen zijn de plannen niet doorgegaan. Enkele jaren verscheen het orgel op de lijst van beschermde instrumenten, zodat het voortbestaan van het Hilgers-Gradussen-orgel redelijk verzekerd was
In de tweede helft van de 50-jaren werd de toestand van het orgel snel slechter
r: Fa. L. Verschueren, Heythuysen 1958/59; het verplaatsen van de orgelkas, zodat deze nu achter de balustrade met het front naar het kerkschip kwam te staan. Het herstellen van windladen en mechaniek. Ingrijpende wijziging van de dispostie van het Bovenwerk. Een uitbreiding met een vrij Pedaal achter het orgel tegen de buitenmuur, en het vervangen van de oude windvoorziening door magazijnbalgen en regulateurs. Het Bovenwerk van Gradussen kreeg een neo-barokke invulling in de geest van die dagen; M II vp: Hw 16-Bov 7-Ped 6
adviseurs dr P.J. de Bruyn te Kockengen namens de KKOR, dr H.L. Oussoren te Wassenaar namens Rijksmonumentenzorg en D. Verheus, architect te 's Gravenhage voor de restauratie van de orgelkas
het orgel is op 13 december 1959 weer in gebruik genomen met een bespeling door de organisten Theo Wijnen en Evert Haak
r: Flentrop Orgelbouw, Zaandam 1979; restauratie: verwijdering Kwint 5 1/3 van pedaal; M II vp: Hw 15-Bov 7-Ped 5
- een voorloping rapport kwam in januari/februari 1984 tot stand, in de maanden juni/juli 1984 kwam een uitgebreid rapport
r: Flentrop Orgelbouw, Zaandam 1992; orgel gerestaureerd en de orgelkas weer in de oorpronkelijke kleuren geschilderd door schildersbedrijf Jan Schoen te Zaandam; M II vp: 27 registers
adviseur drs. J.J. van der Harst namens de KKOR
Kerkelijke inzegening op 10 mei 1992. Het presentatieconcert op vrijdag 15 mei 1992 werd verzorgd door Michael Hedley

Dispositie

1920 (Hilgers/Adema):
Hoofdwerk (I) C-c3
Bourdon 16 bas/discant, Prestant 8, Baarpijp 8, Viola 8 discant (vanaf cis1), Holpijp 8, Octaaf 4, Octaaf 4 discant vanaf cis1, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Sesquialter II discant vanaf cis1, Cornet III discant vanaf cis1, Mixtuur III, Trompet 8 bas/discant, Vox Humana 8 vanaf cº
Bovenwerk (II) C-c3
Salicionaal 8, Flute Harmonique 8 vanaf cº, Bourdon 8 bas/discant, Flute Harmonique 4, Melophoon 4, Fluit 4 vanaf fº
Pedaal C-hº
aangehangen
Manuaalkoppel
 
1959 (Hilgers/Verschueren):
Hoofdwerk (I) C-c3
Bourdon 16 bas/discant, Prestant 8, Baarpijp 8, Viola 8 discant vanaf cis1, Holpijp 8, Octaaf 4, Prestant 4 discant vanaf cis1, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Sesquialter II discant vanaf cis1, Cornet III discant vanaf cis1, Mixtuur III, Trompet 8 bas/discant, Vox Humana 8 vanaf cº
Bovenwerk (II) C-c3
Bourdon 8, Prestant 4, Roerfluit 4, Nasard 2 2/3, Nachthoorn 2, Scherp III-IV, Dulciaan 8
Pedaal C-f1
Openbas 16, Subbas 16, Octaafbas 8, Quint 5 1/3, Prestant 4, Bazuin 16
Koppelingen: Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Bovenwerk
 
1979 (Hilgers/Flentrop):
Hoofdwerk (I) C-c3
Bourdon 16 bas/discant, Prestant 8, Holpijp 8, Viola di Gamba 8 discant, Baarpijp 8 bas/discant, Octaaf 4, Prestant 4 discant, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III 1, Cornet IV discant, Sexquialtera II discant, Trompet 8 bas/discant, Vox Humana 8 vanaf cº
Bovenwerk (II) C-c3
Bourdon 8, Prestant 4, Roerfluit 4, Nasard 2 2/3, Nachthoorn 2, Scherp III-IV, Dulciaan 8
Pedaal C-f1
Openbas 16, Subbas 16, Octaafbas 8, Prestant 4, Bazuin 16
Koppelingen (voetschakelaars): Hoofdwerk-Bovenwerk, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Bovenwerk
De discant begint op cis1
 
1992 (Hilgers/Flentrop):
Hoofdwerk (I) C-e3
Bourdon 16 bas/discant, Prestant 8, Baarpijp 8, Viola di Gamba 8 discant, Baarpijp 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Prestant 4 discant, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Gemshoorn 2, Cornet IV 4-2 2/3-2-1 3/5 discant, Sesquialtra II 2 2/3-1 3/5 discant, Mixtuur III 1, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk (II) C-e3
Bourdon 8, Prestant 4, Fluit douce 4, Quintfluit 3, Octaaf 2, Mixtuur III 1, Vox Humana 8
Pedaal C-f1
Subbas 16, Prestant 8, Octaaf 4, Bazuin 16, Trompet 8
Manuaalkoppel. Twee padaalkoppels
Tremulant (opliggend) voor het gehele orgel
Toonhoogte 427 tr. bij 18º. Winddruk 70 mm. Stemming evenredig zwevend
Foto: Anton van Daal

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-05-20 11:37:03