RK kerk H Clemens
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Kardinaal de Jongweg 35
in de duinen
Nes
Gemeente Ameland
Friesland

(Kerk)gebouw

De statie op Ameland kreeg in Nes haar eerste kerkje in 1645, H Clemens aan de Ballumerweg 12.
De kerk werd in 1846 vergroot.
Er is nu een groepsaccommodatie op deze plek.
Nieuwe kerk gebouwd in 1878/79 naar ontwerp van architect Pierre J.H. Cuypers te Roermond aan de Kardinaal de Jongweg. De kerk is in Scandinavische trant opgetrokken uit rode waalsteen.
De bouwpastoor Otgerus Antonius Scholten schonk bij zijn vijftigjarig priester-jubileum in 1902 twee gebrandschilderde ramen in de zuidmuur.
De glazenier Franciscus Nicolas plaatste ook de ramen links vooraan in het schip in 1879. Een ander venster links in het midden, stelt voor de legende van Willibrord. Het raam achterin de kerk is in 1948 geschonken door kardinaal J. de Jong. Hij werd in Nes geboren en op 19-08-1908 in deze kerk tot priester gewijd.
Hoofdaltaar met uitklapbare vleugels.
In het koor zijn gewelfschilderingen aangebracht in 1940.
De kerk is een rijksmonument.
In 1961/62 zijn beide dwarspanden aan de kerk toegevoegd, evenals de dagkapel en de doopkapel.
Veertien bronzen kruiswegstaties gemaakt door de protestantse kunstenaar, de Duitse beeldhouwer Keller.
Het oudste kunstwerk is het beeldje van de Goede Herder, in de vorige kerk bevestigd aan de preekstoel. Nu geplaatst in een neogotisch kastje uit 1880.
De monumentale kerk is op 5 februari 2013 's morgens vroeg door een felle uitslaande brand geheel in de as gelegd, slechts enkele muren bleven behouden. De brandweer is er wel in geslaagd de pastorie en een bijgebouw te sparen. Hierdoor kon het gebouw wel op de lijst van beschermde monumenten blijven staan.
Zomer 2013 werd besloten tot nieuwbouw, ongeveer gelijk aan de afgebrande kerk. Verlaan & Bouwstra Architecten uit Vianen zorgden voor het ontwerp, kunstschilder Randolph Algera van Art Decor uit Heerenveen heeft het nieuwe interieur gecreëerd. Zeer fraai en opvallend zijn de nieuwe schilderingen en glas-in-loodramen, die als een “Gesamtkunstwerk” kunnen worden gezien. In de tussentijd werd gekerkt in het mulifunctioneel gebouw De Toel naast de kerk.
De herbouw van de kerk is in oktober 2015 begonnen. Op donderdag 25 juni 2015 heeft pastor Neeltsje Bouma een bouwbordje bij de kerk onthuld. In het voorjaar van 2016 is het dak geplaatst.
Op 18 december 2016 is de kerk met een feestelijke viering weer in gebruik genomen. Zaterdag 25 november 2017 heeft de plechtige wijding door Mgr. C.F.M. van den Hout, bisschop van Groningen plaats gevonden.
Een bijzondere klok uit de Pauluskerk te Enschede is naar deze kerk gegaan.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
150 jaar Adema Orgelbouw sinds 1855 (2006)14
contactbrief voor kerkenverzamelaars 64(2010)26, 69(2013)16, 70(2013)17, 118(2017)7-8, 125(2018)3 18
de Mixtuur 83(1996)128-129
kerkepadgids (1990)39-40*
voorlopige Monumentenlijst disp. map 1.74
zie: Bakhuizen - RK schuilkerken in Friesland (Bakhuizen als voorbeeld)

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk H Clemens Nes -

Orgelhistorie

b: vóór ??; huisorgeltje, mogelijk een secretaireorgel
o/r: 1860 gekocht door de minister van RK Eredienst J. van Romunde. Het orgel moest eerst nog worden gerepareerd
* daar het moeilijk was een organist te vinden werd het voor het eerst gebruikt op 22 november 1860
- drie jaar later bleek het orgel "door de vochtige lucht des eilands uit elkaar te vallen"
b: Gebr. Adema, Leeuwarden 1862/63 vóór de oude kerk. Het orgel stond in de balustrade met de claviatuur aan de achterzijde; M I: Man 5 (geen pedaal)
o: Eeltje Sjoerds Ypma, Bolsward 1879 naar nieuwe kerk
- slechts incidenteel onderhoud
- Fa. Van Dam te Leeuwarden 1888
- Gebr. Adema te Leeuwarden 1906 en 1911
- het orgel is in 1929 door de Fa. B. Pels & Zn. te Alkmaar overgenomen
b: Fa. B. Pels & Zn., Alkmaar 1929; twee fronten ter weerszijden van de drie spitsboogvensters in de westmuur, vrijstaande speeltafel midden tussen de kasten opgesteld; Pn II vp: Hw 3-Zw 5-Ped 2
Adviseur pater dr Caecilianus Huigens namens de KKOR
De opbouw in Nes startte op 17 september 1929. Het orgel werd op 9 oktober 1929 in gebruik genomen en gewijd, daagt voor de viering van het 50-jarig jubileum van de Cuyperskerk met een bespeling door Herman Strategier te Arnhem
b: Fonteijn & Gaal 1961 voor HOOGEVEEN Gereformeerde kerk - Zuiderkerk; EP II vp: Hw 7-Nw 7-Ped 6
o/r: Kaat & Tijhuis, Kampen 2010, achter door parochianen nieuw gemaakte kassen. De frontpijpen van het Pelsorgel werden in dezelfde opstelling in het front herplaatst. Daarnaast werden de Pels-registers Vox Caelestis en Basson-Hobo geplaatst in het zwelwerk op de plaats van de Quint en de Dulciaan. Laatst genoemde registers werden door Kaat & Tijhuis ingenomen; EP II vp: Hw 7-Zw 7-Ped 6
- Bij de kerkbrand in de nacht van 4 op 5 februari 2015 ging het instrument geheel verloren
b: Gebrs. Vermeulen, Weert 1956 voor SCHIJNDEL RK kerk Onze Lieve Vrouw van den Rozenkrans; kenmerken van het synthese-orgel: de aanwezigheid van een zwelkast en van elektropneumatische tractuur. Anderzijds had het ook enkele trekken van de uit de Scandinavië overgewaaide neobarok, wat blijkt uit de aanwezigheid van vier meerkorige vulstemmen; EP II vp: Hw 10-Zw 9-Ped 6
- het orgel is in 2014 op advies van de orgelcommissie door de parochie te Nes aangekocht (na sluiting van de RK kerk te Schijndel)
o/r: Adema's Kerkorgelbouw, Hillegom 2017/18; demontage en plaatsing. Opstelling op dezelfde wijze als in Schijndel bleek niet mogelijk omdat in Nes in de breedte minder ruimte was. Om de drie spitsboogvensters in de gevel vrij te laten werden de beide kassen een kwartslag gedraaid, een oplossing die men ook aantreft in andere neogotische kerken, zoals bij de Adema-orgels te Workum (1885), Harlingen (1898) en lisse (1913). Op het Hoofdwerk werd de Mixtuur vervangen door een exemplaar in strijkersmensuur, de Sesquialter II-III werd vervangen door een Sesquialter II. Op het Zwelwerk verdwenen de Tertiaan en de Scherp tgv een Viola di Gamba 8 en Vox Céleste 8. Door twee schenkingen konden de nieuwe fronpijpen van nieuw tinnen (loos) pijpwerk worden voorzien en een cimbelster worden toegevoegd; M II vp: Hw 10-Zw 9-Ped 6
Adviseur Ton van Eck namens de KKOR

Dispositie

1863 (Adema):
Manuaal C-f3
Prestant 8 (C-B in Holpijp), Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2
Geen aangehangen pedaal
Magazijnbalg met daaronder twee kleine schepbalgen
Windbediening met twee treden
 
1929 (Pels):
Hoofdwerk (I) C-g3
Prestant 8, Bourdon 8, Octaaf 4
Zwelwerk (II) C-g3
Viola di Gamba 8, Vox Caelestis 8, Holpijp 8, Dolce 8, Basson-Hobo 8
Pedaal C-f1
Subbas 16, Octaafbas 8
Koppelingen: I-II, I-II sub,, II-II sub., P-I, P-II
Vaste combinaties: pp-p-mf-f-Tutti, Oplosser. Transponeerinrichting
Buizenpneumatisch kegelladeorgel
Magazijnbalg met in- en uitspringende vouw, voorzien van een trapinrichting, met voor elk van de werken een regulairbalg
 
vóór 2010 (Fonteijn & Gaal):
Hoofdwerk (I) C-g3
Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Gemshoorn 4, Prestant 2, Mixtuur IV-V 1 1/3, Trompet 8
Zwelwerk (II) C-g3
Gedekt 8, Salicionaal 8, Speelfluit 4, Nachthoorn 2, Quint 1 1/3, Sesquialter II, Dulciaan 8, Tremolo
Pedaal C-f1
Subbas 16, Octaaf 8, Gedekt 8, Quint 5 1/3, Octaaf 4, Fagot 16
Koppels: I-II, Ped-I, Ped-II, Ped II-II super
Speelhulpen: Aut. Ped. Vrije Comp. Zweltrede. Tutti
 
1956 (Vermeulen te Schjndel):
Hoofdwerk (I) C-g3
Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Blokfluit 4, Quint 3, Nachthoorn 2, Mixtuur IV-VI 1 1/3, Sesquialter II-III, Trompet 8, Klaroen 4
Zwelwerk (II) C-g3
Gemshoorn 8, Holpijp 8, Prestant 4, Roerfluit 4, Nasard 3, Octaaf 2, Scherp III, Tertiaan II, Solo-Trompet 8
Pedaal C-f1
Subbas 16, Octaaf 8, Gedekt 8 (tr.), Koraal 4 (tr.), Bazuin 16, Trompet 8 (tr.)
Koppelingen: Hoofdwerk-Zwelwerk, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Hoofdwerk 4, Pedaal-Zwelwerk
 
2010 (Fonteijn & Gaal/Kaat & Tijhuis):
Hoofdwerk (I) C-g3
Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Gemshoorn 4, Prestant 2, Mixtuur IV-V 1 1/3, Trompet 8
Zwelwerk (II) C-g3
Gedekt 8, Salicionaal 8, Vox Caelestis 8, Speelfluit 4, Nachthoorn 2, Sesquialter II, Basson-Hobo 8, Tremolo
Pedaal C-f1
Subbas 16, Octaaf 8, Gedekt 8, Quint 5 1/3, Octaaf 4, Fagot 16
Koppels: I-II, Ped-I, Ped-II, Ped II-II super
Speelhulpen: Aut. Ped. Vrije Comp. Zweltrede. Tutti.
Vaste combinaties: p, mf, t, ff, Tutti, Oplosser, 1 vrije combinatie, Tongwerken af (per tongwerk), Vrij instelbaar Automatisch Pedaal
 
2016 (Vermeulen/Adema):
Hoofdwerk (I) C-g3
Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Blokfluit 4, Quint 3, Nachthoorn 2, Mixtuur IV-VI 1 1/3, Sesquialter II-III, Trompet 8, Klaroen 4
Zwelwerk (II) C-g3
Gemshoorn 8, Holpijp 8, Prestant 4, Roerfluit 4, Nasard 3, Octaaf 2, Scherp III, Tertiaan II, Solo-Trompet 8
Pedaal C-f1
Subbas 16, Octaaf 8, Gedekt 8 (tr.), Koraal 4 (tr.), Bazuin 16, Trompet 8 (tr.)
Koppelingen: Hoofdwerk-Zwelwerk, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Hoofdwerk 4, Pedaal-Zwelwerk, Pedaal-Zwelwerk 4
Speelhulpen: Aut. Ped. Vrije Comp. Zweltrede. Tutti.
Speelhulpen: Cimberster
Vaste combinaties: p, mf, t, ff, Tutti, Oplosser, 1 vrije combinatie, Tongwerken af (per tongwerk), Vrij instelbaar Automatisch Pedaal
Verrijdbare speeltafel

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-10-26 18:48:48