Hervormde Dorpskerk Sint Nicolaas
In gebruik
Voorstraat 3
Blije (Blija)
Gemeente Ferwerderadiel
Friesland

(Kerk)gebouw

De dorpsnaam kan van "Blijtha" komen, wat "dorp in het slijk" zou betekenen.
De ongelede Romaanse toren met een zadeldak en een overwelfde benedenruimte dateert uit de 13e eeuw.
De laatgotische, éénbeukige kerk is omstreeks 1540 ter vervanging van de oudere kerk gebouwd.
De kerkmuren bestaan grotendeels uit metselwerk van rode baksteen. De kerk is zes traveeën diep. De traveeën worden gescheiden door versneden steunberen met dakplaten. Het vijfzijdig afgesloten koor heeft afwisselend vensters en nissen in spitsboogvorm.
Het kerkinterieur wordt gedekt door een in 1858 aangebracht houten tongewelf. In de kerk bevindt zich meubilair uit de vroege 18e eeuw.
Vermoedelijk is in de 18e eeuw (misschien in 1741) het zadeldak verhoogd. Waarschijnlijk zijn toen tevens de bekronende geveltoppen vernieuwd.
In de kerk bevindt zich meubilair uit de vroege 18e eeuw. De kerk heeft drie herenbanken, de twee tegen de noordwand zijn overhuifd. Verder zijn er nog enkele knopbanken. Herenbanken en de andere banken langs de noordwand zijn van dezelfde maker en vermoedelijk in 1725 geplaatst. Er zijn enige bijzondere grafzerken uit de renaissancetijd, waaronder een kleine kinderzerk uit 1556 en een portretzerk (uit 1552) voor Janke van Unema en Tet Wyboltsma vervaardigd door Vincent Lucas. In het noordoostelijke deel van het kerkschip bevindt zich een dichtgemetselde grafkelder.
De preekstoel met klankbord aan de zuidmuur, bijna identiek aan de preekstoel te Hegebeintum, heeft snijwerk van sierlijsten in Lodewijk XIV-stijl, dat op de kanselkuip dateert uit het eerste kwart van de 18e eeuw, het snijwerk op het achterschot is iets jonger uit circa 1740). In het midde van de muur die het koor sluit, zit een piscina.
De terp van Blije is aan het einde van de 19e eeuw grotendeels afgegraven, kerk en kerkhof bleef deze ontmanteling bespaard.
Restauratie van de toren in 1949/1952.
De Fa. Eijsbouts verving in 1910 het oude uurwerk in de toren van vóór 1729 door een mechanisch uurwerk. In 1704 werd in de toren een klokkenstoel geplaatst. De klokken werden in de Tweede Wereldoorlog door de bezetter geroofd. Na 1945 kwamen nieuwe klokken in de toren.
Bij de kerkrestauratie van 1959/61 werden in het tongewelf de oorspronkelijke kleuren terug gevonden en die zijn vervolgens weer aangebracht. De opstelling van het kerkmeubilair werd bij de restauratie gewijzigd. De overgeschilderde preekstoel kreeg het eikenhouten uiterlijk weer terug. Het doophek is verplaatst en fungeert nu als koorhek. De koperen kronen, die tijdens de restauratie spoorloos verdwenen, zijn dankzij een schenking vervangen door nieuwe.
De Sint Nicolaaskerk is nu in gebruik bij de PKN gemeente van Blije.
De kerk is een Rijksmonument.
Het dorp telt in 2015 zo.n 900 inwoners.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
de Mixtuur 11(1973)196, 25(1978)563

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde Dorpskerk Sint Nicolaas Blije -

Orgelhistorie

b: L. van Dam & Zn., Leeuwarden 1870; M II ap: Hw 10-Bw 7
orgelinwijding op 1 mei 1870
r: Fa. Bakker & Timmenga, Leeuwarden 1930; zwelkast om het Bovenwerk, op een gereserveerde sleep (voor een Klarinet ??) kwam een Aeoline 8.
r: 1962; deelrestauratie, de zwelkast werd verwijderd en de pedaalomvang van C-gº werd vergroot naar C-d1
r: Fa. Bakker & Timmenga, Leeuwarden 2013/14; mechaniek en windvoorziening werden nagekeken en hersteld, het orgel werd opnieuw geschilderd en verguld; M II ap: Hw 10-Bw 8
Het orgel werd op 18 mei 2014 weer in gebruik genomen

Dispositie

1870 (Van Dam):
Hoofdwerk C-g3
Prestant 16, Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Cornet IV discant, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk C-g3
Violon 8, Salicionaal 8, Viola di Gamba 8, Roerfluit 8, Salicet 4, Fluit travers 4, Gemshorn 2, Tremulant
Pedaal C-gº
Aangehangen
Werktuigelijke registers: Afsluiter Hw, Afsluiter Bw en Windlosser
 
2014 (Van Dam/Bakker & Timmenga):
Hoofdwerk C-g3
Prestant 16, Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Cornet IV discant, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk C-g3
Violon 8, Salicionaal 8, Viola di Gamba 8, Roerfluit 8, Aeoline 8, Salicet 4, Fluit travers 4, Gemshorn 2, Tremulant
Pedaal C-d1
Aangehangen
Werktuigelijke registers: Afsluiter Hw, Afsluiter Bw en Windlosser

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-02 18:32:07