Hervormde kerk - Terptsjerke
In gebruik
Foto: Anton van Daal
Om 'e Toer 6
Akkrum
Gemeente Heerenveen
Friesland

(Kerk)gebouw

Akkrum ligt aan de Boarn en is in de Middeleeuwen als terpdorp ontstaan. De Boarn was een belangrijke verkeersader waardoor het dorp snel groeide.
Sinds 1698 hing er in de kerk een klok. De klok is in 1943 weggehaald door de bezetter. Nu hangt hij als noodklok naast de kerk.
Kerk gebouwd in 1759 ter vervanging van een middeleeuwse kerk. De gebrandschilderde ramen zijn gemaakt door de gebroeders Gonggrijp te Sneek.
Eenvoudige eiken preekstoel uit de bouwtijd van de kerk. De herenbank is 17e-eeuws met gesneden ruggenschot. Vier gebrandschilderde ramen met wapens uit 1761. Op de kerk, bij het koor, bevindt zich een meerman.
in 1967 werd het interieur van de kerk ingrijpend gewijzigd. Het imitatie-palissander schilderwerk op de orgelkas moest wijken voor gebroken wit.
Sinds de laatste restauratie in 1999/2000 vormen grafzerken uit de 16e en 17e eeuw weer het middenpad in de kerk. Buiten bevinden zich nog enkele grafzerken: dit kerkhof is op 1 januari 1879 gesloten. Tijdens de restauratie is de Gereformeerde kerk gebruikt, die daarna te koop is aangeboden (zie daar).
De kerk is een rijksmonument.
De kerk is sinds 11 juni 2000 in gebruik bij de federatieve gemeente Akkrum. De kerk kreeg de naam: Terptsjerke. De kerk is gebouwd op een terp en de naam Terptsjerke lag daardoor voor de hand.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Holthuis J.: Petrus van Oeckelen, orgelmaker te Harenmolen bij Groningen 5(1985)6 8 10 11
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 42(1999)21, 44(2000)32, 47(2002)19, 49(2003)19, 65(2011)19
de Mixtuur 25(1978)563, 71(1992)585
de Orgelvriend 9(1981)6
het Orgel 3(1957)48

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk - Terptsjerke Akkrum -

Orgelhistorie

b: Jan Adolf Hillebrands, Leeuwarden 1819/21; met loos Rugpositief; M I ap: Man 9
contract gesloten op 11 oktober 1819
orgelinwijding op 13 mei 1821
o: VEENHUIZEN Ned Hervormde Koepelkerk van de strafinrichting Petrus van Oeckelen ± 1856
b: P. van Oeckelen & Zn., Harenmolen 1856, gefinancieerd uit een legaat van de overleden Akkrumer koopman S. Hoijtema; M II ap: Hw 9-Bov 7; loos rugwerk
adviseur jhr mr Samuel Wolter Trip te Groningen namens de kerkenraad
het contract werd op 6 september 1853 ondertekend
orgel op paasmaandag 24 maart 1856 ingespeeld door R.R. Elgersma Franck, organist van de Grote of Jacobijnerkerk te Leeuwarden
r: Petrus van Oeckelen, Harenmolen 1875; baarden aangebracht
r: 20ste eeuw; regelmatig kleine en grote herstellingen
r: 1931; elektrische windvoorziening
r: 1955; Mechels pedaal, tertskoor van de Cornet vernieuwd
orgel begin jaren '70 danig in verval geraakt
r: Fa. Mense Ruiter, Groningen 1977; restauratie Hoofdwerk-laden, voorlopig herstel windvoorziening en kanalen, werkzaamheden aan het pijpwerk van het Hoofdwerk
r: Fa. Mense Ruiter, Groningen 1983/84; restauratie Bovenwerk-lade en pijpwerk
adviseur tot 1986 Willem Hülsmann, vanaf 1991 Stef Tuinstra
r: Fa. Mense Ruiter, Groningen 1991
r: Fa. Mense Ruiter, Groningen 2000; definitieve restauratie windvoorziening en orgelkas
r: Fa. Mense Ruiter, Groningen 2004/2005; het rugwerk werd van een binnenwerk voorzien en Bourdon 16 op het pedaal geplaatst
r: Mense Ruiter Orgelmakers, Zuidwolde 2008/10; afrondende fase, snijwerk gerestaureerd en bijgemaakt door T. Top te Kruisweg, schilderwerk door K. de Graaf te Birdaard en L. Muller te Zuidhorn; het regeerwerk en de claviatuur werden volledig gerestaureerd evenals het pijpwerk van het Hoofdwerk en het Bovenwerk
heringebruikneming orgel op 12 november 2010 door adviseur Stef Tuinstra

Dispositie

voor 1856 ??:
Manuaal
Prestant 8, Holpijp 8, Viola di Gamba 8 discant, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-IV 1 1/3, Trompet 8
Rugwerk
loos
 
1856:
Manuaal
Bovenwerk
Pedaal
aangehangen
 
2010:
Manuaal
Bovenwerk
Vox Humana 8 (doorslaand), Tremulant
Pedaal
Bourdon 16
Klavierkoppel bas/discant
Toonhoogte a1 = 450 Hertz bij 18° C; stemming gelijkzwevend

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-22 11:46:42