Hervormde kerk St Maria
In gebruik

Geen
foto
beschikbaar

Seerp van Galemawei 3
Mantgum
Gemeente Littenseradeel
Friesland

(Kerk)gebouw

Kerk gebouwd in ?? aan de Seerp van Galemawei.
Een nieuwe laatgotische kerk staat er sinds 1500 op dezelfde plaats.
De banken, de preekstoel en het doophek zijn eind 1700 vervaardigd door de Leeuwarder antieksnijder Hermannus Berkebijl in de stijl van Lodewijk XVI. De originele opstelling is bewaard gebleven. Zoals het hoorde staan aan de zuidkant de vrouwenbanken. Zonder rugschotten, want anders zouden de fraai gestreken rokken kreuken. Aan de noordkant de mannen en aan de oostkant de kerkvoogden.
Het fraaie ijzeren hek rondom de begraafplaats is uit 1863.
Op 25 november 1878 werd een nieuw kerkinterieur aanbesteed bij Hermannus Berkebijl, die maakte langs alle wanden een lambrizering en een nieuwe preekstoel.
De veranderingen van het kerkinterieur werden voltooid in 1878.
Toen in 1939 het gemeentehuis van Barderadeel werd gebouwd bood de bevolking zestien gebrandschilde ramen aan van glazenier J.H. Wijkmans. Nu Barderadeel is opgeheven en is opgegaan in een groter verband zijn de ramen overgeplaatst naar de Hervormde kerk.
In de kerk veel zerken. De familie Hoxwier, Galama en Botnya hadden hier hun grafkelders.
De kerk is een Rijksmonument.
In maart 1991 werd de restauratie van deze kerk afgerond.
PKN-kerk.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)158 293
Jongepier, Jan: achter het Friese orgelfront-tentoonstelling orgelbouw (1776-1926)21
Knock, Nicolaes Arnoldi: aantekeningen bij disposities kerkorgelen van J. Hess, vervolgd en bijgevoegd door George Hendrikus Broekhuyzen Sr. en Jan Zwart, Kampen (1973)15-16
Knock, Nicolaes Arnoldi: dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen (1788)22
Talstra, Frans: langs nederlandse orgels I 148*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)71-72 137 139 141 146 149 192 311 391, Fryske Akademy Leeuwarden 2003
Tijdschriften en andere uitgaves
250 jaar orgelmaker Vermeulen 49
contactbrief voor kerkenverzamelaars 22(1989)13
de Mixtuur 11(1973)200, 13(1974)252, 17(1975)337, 19(1976)408, 25(1978)565, 46(1984)629-630, 58(1987)371
het Orgel 2(1985)60

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk St Maria Mantgum -

Orgelhistorie

b: midden 17e eeuw (± 1645 ?), geschonken door Anna Nederhof, weduwe van Gatse Boelens te Leeuwarden ?
b: Jan Harmens, Berlikum 1709/10, pijpwerk, balgen en andere zaken vernieuwd, nieuwe kassen; M II ap: Hw 6-Bov 6
adviseur organist Pieter Meilema te Bozum
op de keuring op 10 augustus 1710 door Pyter Meilema waren de organisten Klaas Douwes te Tzum en Georgius van Oevering te Sneek aanwezig
- onderhoud Jan Harmens te Berlikum 1712 tot 1717
r: Sijbe Pieters, Wirdum 1717; reparatie
r: Jan Franssen, Zweins 1722; schoonmaak en onderdelen vervangen
- onderhoud Jan Franssen te Zweins 1725 en 1728
r: Johann Michaell Schwartzburg te Leeuwarden 1728; schoonmaak en onderdelen vervangen
- onderhoud Johann Michaell Schwartzburg, Leeuwarden 1728 tot 1748
- onderhoud Pieter Sijbes de Vries te Leeuwarden 1750 tot 1777
r: Jan Reinders Radersma, Wieuwerd 1804; laden van Hoofdwerk en Rugwerk vervangenen op het Rugwerk het pijpwerk gehalfde de Prestant 4, omvang klavieren van C-c''' naar C-f''' met kort octaaf
- onderhoud Fam. Radersma 1804 tot 1830
r: Jan Reinders Radersma, Wieuwerd 1812/13; M II ap: Hw 8-Rw 5
het orgel is op 2 juni 1813 ingewijd
- onderhoud Jan Reinders Radersma, te Wieuwerd tot 1816
- onderhoud J.A. Hillebrand te Leeuwarden na 1816
- het orgel is in 1831 afgebroken door J.A. Hillebrand te Leeuwarden
r: J.A. Hillebrand, Leeuwarden 1831; M II ap: Hw 9-Rw 7
het orgel werd tweemaal niet goed gevonden en afgekeurd
r: Fa. L. van Dam, Leeuwarden 1831
- onderhoud Luitjen en Jacob van Dam vanaf 1832
r: N.A. Lohman & Zn., Groningen 1833
ten algemeene genoegen opgeleverd in 1833
r: Jacob van Dam, Leeuwarden 1844/45; nieuwe kas; M II vp: Hw 8-Bov 5-Ped 4
- het orgel is in 1878 verkocht aan Fa. L. van Dam te Leeuwarden
o: HARLINGEN Evangelisch Lutherse kerk 1878
b: Fa. L. van Dam, Leeuwarden 1878/79 in een deftige zwarte kast met vergulde randjes, vlak onderfront; M II vp: Hw 10-Bov 7-Ped 4
orgel ingewijd op 21 december 1879
r: 1979

Dispositie

1788 (volgens Nicolaas Arnoldi Knock):
Manuaal C-c''' kort octaaf
Prestant 8, Holpyp 8, Octaaf 4, Quint 3, Mixtuur IV-V-VI, Sexquialter II
Rugwerk C-c''' kort octaaf
Quintadeen 8, Praestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, Ruischpyp, Regaal 8
Pedaal
aangehangen
3 Blaasbalgen
 
1813:
Hoofdmanuaal C-f'''
Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Quint 3, Super Octaaf 2, Sesquialter II, Mixtuur IV, Trompet 8 bas/discant
Rugwerk of Bovenklavier C-f'''
Holfluit 8 bas/discant, Fiool de Gamba 8 discant, Prestant 4, Fluit doux 4, Woudfluit 2
Pedaal
aangehangen
Tremulant, Ventil, 3 Blaasbalgen
 
1831:
Manuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Speelfluit 4, Quint 3, Woudfluit 2, Mixtuur III-IV, Trompet 8
Rugpositief
Fluit doux 8, Viol di Gamba 8, Prestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, Tertiaan, Dulciaan 8, Tremulant
Pedaal
aangehangen
2 Afsluitingen, Windlossing, 3 Blaasbalgen
 
1844:
Manuaal C-f'''
Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Quint 3, Octaaf 2, Tertiaan, Cornet V, Trompet 8
Bovenwerk C-f'''
Fluit douce 8, Viola di Gamba 8, Prestant 4, Fluit d'amour 4, Dulciaan 8
Pedaal
Subbas 16, Prestant 8, Octaaf 4, Fagot 16
Tremblant, 3 Blaasbalgen, 3 Afsluitingen, Ventil
 
1975:
Hoofdwerk (manuaal I) C-f'''
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Violon 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quintprestant 3, Octaaf 2, Cornet III discant, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk (manuaal II) C-f'''
Salicionaal 8, Viola di Gamba 8, Fl?te Dolce 8, Salicet 4, Fl?te Travers 4, Gemshoorn 2, Klarinet 8
Pedaal
Subbas 16, Prestant 8, Gedekt 8, Octaaf 4

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-22 11:46:42