Hervormde kerk - Martinikerk
In gebruik
Geen
foto
beschikbaar
Tsjerkebuorren 1
Oosterend (Easterein)
Gemeente Littenseradeel
Friesland
Oosterend (Easterein)
Gemeente Littenseradeel
Friesland
(Kerk)gebouw
| Kerk gebouwd rond 1200 in Eastermar - It Heechsân (zie daar). Tufstenen kerkje bij de nog aanwezige toren. | |
| Rond 1450 verrees de huidige kerk. | |
| Na de Reformatie werd het een protestantse kerk: met preekstoel met dooptuin en herenbanken van een zekere Heino. De kansel is witgeschilderd. De rijkversierde herenbank behoorde toe aan de familie Bonga, laat 17e eeuw. De kraak is uniek, een gecompliceerd en boeiend bouwwerk over de totale breedte en totale hoogte van de kerk. De scènes komen uit het Oude- en Nieuwe Testament. De bijbelse vindplaats is steeds aangegeven, samen met een korte beschrijving van de gebeurtenissen. | |
| In 1868 werd een nieuwe kerk gebouwd. De hoofdvorm is min of meer neo-classistisch, allerlei decoratieve elementen geven de kerk een eclectisch karakter. In de geveltoren met ingesnoerde naaldspits kwam een nieuwe klok. | |
| De bovenbouw van deze toren werd in 1894 vernieuwd. | |
| De kerk is een Rijksmonument. | |
| Op 11 mei 1986 werd een federatie van Hervormden en Gereformeerden gevormd. Het gevolg daarvan is dat op 16 april 2000 de laatste dienst is gehouden in de Gereformeerde kerk (zie daar). | |
| De Hervormde kerk is de PKN-kerk geworden. | |
| In de kerk 16e eeuwse kunstwerken: de galerij ("de kraak") en een grafsteen uit 1556 van de familie Sipckes. |
Bronvermelding van het (kerk)gebouw
| Boeken | |
| Bakker: van Reitsum naar Gouderak 34 | |
| Jongepier, Jan: achter het Friese orgelfront-tentoonstelling orgelbouw (1776-1926)12 | |
| Talstra, Frans: langs nederlandse orgels I 55, uitgave Bosch & Keuning te Baarn | |
| Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)24 141 142 214 326 403, Fryske Akademy Leeuwarden 2003 |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| contaktbrief voor kerkenverzamelaars 44(2000)33 | |
| de Mixtuur 11(1973)201, 25(1978)565, 59(1988)424 426 | |
| het Orgel 3(1956)47-48, 6(1987)236* |
Orgel locaties
| Naam gebouw | Plaats | Periode |
|---|---|---|
| Hervormde kerk - Martinikerk | Oosterend | - |
Orgelhistorie
| b: |
± 1550 - in 1581 is het orgel zeker aanwezig - onderhoud Jan Franssen te Zweins 1721 tot 1746 - onderhoud Johannes Jans 1748 tot 1765 |
| r: | Johannes Jans 1762; schoonmaak |
| r: |
Jan Franssen, Zweins 1727; schoonmaak en reparatie Trompet - in 1731 schilderde en verguldde Ype Hettinga de kas |
| b: |
L. van Dam & Zn., Leeuwarden 1869/70 (1778); M II vp: Hw 11-Bov 8-Ped 5 - onderzoek door Albert Hempenius begin januari 1782 |
| r: |
Albert Hempenius 1782; reparatie - onderzoek door organist Gerrit Muizelaar te Sneek 1784 |
| r: |
J.P. Leopold 1784; Trompet vermaakt - onderhoud door de familie van Gruisen te Leeuwarden 1779 tot 1833 |
| r: |
Albertus van Gruisen, Leeuwarden 1806; schrijnwerker Hendrik Monkel maakte vier vleugelstukken en het snijwerk, grote verbouwing - onderhoud en stemmen Willem Hardorff te Leeuwarden 1855 tot 1868 |
| b: |
Willem Hardorff, Leeuwarden 1870 Op 22 december 1869 werd het contract afgesloten. Orgelinwijding op 13 november 1870 |
| r: | Fa. Bakker & Timmenga, Leeuwarden 1903; Carillon vervangen door Aeoline |
| r: | Fa. Bakker & Timmenga, Leeuwarden 1915; Aeoline 8 op de plaats van de Carillon |
| r: | Fa. Bakker & Timmenga, Leeuwarden 1920; restauratie en wijziging; M II vp: Hw 11-Bov 8 |
| r: |
Fa. Bakker & Timmenga, Leeuwarden 1986/87; restauratie windladen, dispositieherstel: Carillon op Bovenwerk opnieuw gemaakt, Trompet 8 Hoofdmanuaal en trombone 8 Pedaal nieuw gemaakt; M II vp: Hw 11-Bov 8-Ped 5 adviseur Klaas Bolt, stadorganist van de Bavokerk te Haarlem het orgel is op 10 mei 1987 in een zangdienst weer in gebruik genomen met orgelspel van Klaas Bolt |
| r: |
Orgelmakerij Bakker & Timmenga te Leeuwarden 2015; schoonmaak en groot onderhoud adviseur Theo Jellema |
Dispositie
| 1950: | |
| Hoofdwerk (I) C-f3 | |
| Viola 16, Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-IV, Cornet V, Trompet 8 bas/discant | |
| Bovenwerk (II) C-f3 | |
| Salicionaal 8, Viola di Gamba 8, Aeoline 8, Roerfluit 8, Salicet 4, Fluit 4, Gemshoorn 2, Klarinet 8 | |
| Pedaal C-d1 | |
| Subbas 16, Octaaf 8, Octaaf 4, Bazuin 16, Trombone 8 | |
| Aeoline 8 kwam in 1915 op de plaats van een Carillon | |
| 1987 (Hardorff/Bakker & Timmenga): | |
| Hoofdmanuaal (I) C-g3 | |
| Bourdon 16, Viola 16 vanaf fº, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quintprestant 3, Octaaf 2, Cornet IV discant, Mixtuur III-IV, Trompet 8 bas/discant | |
| Bovenwerk (II) C-g3 | |
| Salicionaal 8, Viool de Gamba 8 (C-Dis in Salicionaal), Roerfluit 8, Salicet 4, Fluit d'Amour 4, Gemshoorn 2, Carillon II discant, Clarinet 8 (doorslaand), Tremblant | |
| Pedaal C-d1 | |
| Subbas 16, Octaafbas 8, Octaaf 4, Bazuin 16, Trombone 8 | |
| Klavierkoppel. Pedaalkoppel | |
| 3 Afsluitingen, Ventiel |
Geen
foto
beschikbaar
Bronvermelding van bovenstaand orgel
| Boeken | |
| Geen informatie aanwezig | |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| Geen informatie aanwezig | |
Laatste update: 2018-06-22 11:46:42