Hervormde kerk - Christophoruskerk
In gebruik
Foto: Flip Veldmans
Tsjerkebuorren 3
Kûbaard (Kubaard)
Gemeente Littenseradeel
Friesland

(Kerk)gebouw

De geschiedenis van Kubaard gaat terug tot ongeveer 500 jaar voor Christus: "achter de hoge wallen was het veilig wonen".
Doordat de zeespiegel steeg kwam hier eeuwen later verandering in en werden de woonplekken opgehoogd en ontstonden terpen. Rond Kubaard zijn nog 13 terpen als zodanig te herkennen.
In het jaar 1275 stond er al een kerk op deze plaats gewijd aan St Christophorus.
Nieuwe kerk gebouwd in de 15e eeuw in gotische bouwstijl. De toren had in het begin een zadeldak, maar werd in 1885 afgebroken waarna een nieuwe toren met spits werd gebouwd. In een steen in de toren is nog te lezen wie de eerste steen heeft gelegd op 24 april 1885.
In 1580 werd de sacristie in gebruik genomen als kosterij en school, totdat in 1842 een nieuwe school werd gebouwd.
De kleine Grovestins klok is uit 1677.
In 1861 is de oude kosterij afgebroken en een nieuwe gebouwd.
In 1874 zijn de muren bepleisterd. De kreake stamt uit 1874 doordat er veel mensen uit Wommels naar Kubaard kwamen omdat de nieuwe dominee in Wommels veel te modern was.
Twaalf jaar later was de kreake niet meer nodig en wordt er al gesproken om hem weer af te breken. Maar het college wil dit niet en pas vele jaren later wordt dan in 2004 de kraak afgebroken.
De kerk is een Rijksmonument.
Bij een restauratie eind jaren tachtig werd achter een pleisterlaag een afbeelding gevonden van de heilige Christophorus - de heilige voor de reizigers.
In juni 1994 sloeg de bliksem in de toren. De toren is gerestaureerd in 1999.
Tussen begin 2004 en voorjaar 2007 is de PKN-kerk gerestaureerd. Het restauratieplan is gemaakt door architectenbureau Jelle de Jong te Lemmer. Op 14 mei 2004 is begonnen met de algehe restauratie, er werd nog een ontdekking gedaan. In plaats van de verwachte tien zerken werden er wel achttien aangetroffen. Twee daarvan behoren tot de oudste zerken van Friesland, ze zijn van omstreeks 1340.
Eerst is de toren gerestaureerd, daarna volgden het exterieur en het interieur. Zoveel mogelijk gingen de kerkdiensten door. De houten vloer ging er uit. Er zijn 18 grafzerken in plaats van de verwachte 10 zerken onder de vloer vandaan gehaald. En 2 daarvan behoren tot de oudste zerken van Friesland. Zij zijn van rond 1340.
De kreake (de kraak, de galerij) is verwijderd. Die kraak is in de 19e eeuw gebouwd voor kerkgangers uit Wommels die zondags naar Kubaard kwamen omdat de prediking in Wommels als te vrijzinnig werd ervaren.
Plan was ook om het indertijd afgebroken koor te herbouwen.
Na een open huis op 21 april 2007 is de kerk weer in gebruik genomen.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 53(2005)21, 58(2007)25, 126(2018)3-4
de Mixtuur 19(1976)407, 46(1984)674
het Orgel 4(1976)132

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk - Christophoruskerk Kûbaard -

Orgelhistorie

b: Willem Hardorff, Leeuwarden 1856; M II ap:
r: Willem Hardorff, Leeuwarden 1864; op een gereserveerde plaats werd een Cornet geplaatst
- Volgens Jan Jongepier is hier sprake van “een dubbelfront, zij het in miniatuurvorm”. Het front is ontleend aan de fronten van Lemmer (D.S. Ypma 1842) en Hemelum (L.van Dam & Zn. 1843)
r: Fa. Bakker en Timmenga, Leeuwarden 1909; de registerknoppen en naamschildjes werden vervangen
r: Fa. Bakker en Timmenga, Leeuwarden 1924; orgel gerestaureerd waarbij de dispositie werd gewijzigd. Ook werden het pedaalklavier en het bijbehoren koppelbord vervangen. Twee Hardorff-registers werden geruimd: Quint 3 Hoofdwerk en Gemshoorn 2 Bovenwerk, de Trompet 8 van Hardorff maakte plaats voor een gelijknamig Bakker & Timmenga-register
r: Fa. Bakker en Timmenga, Leeuwarden 1995; deelrestauratie eerste fase: windvoorziening en claviatuur
Adviseur Jan Jongepier
r: Orgelmakerij Bakker & Timmenga, Leeuwarden 2017; het werk werd voltooid, de twee Hardorff-registers werden gereconstrueerd
Adviseur Theo Jellema te Leeuwarden
Op 13 juli 2017 is het orgel weer in gebruik genomen

Dispositie

2017 (Hardorff/Bakker & Timmenga):
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Quint 3, Octaaf 2, Cornet III discant 2 2/3-2-1 3-5, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk C-f3
Fluit dolce 8 bas/discant, Salicionaal 8 discant, Fluit d'Amour 4, Gemshoorn 2, Tremulant
Pedaal C-d1
Aangehangen
Manuaalkoppel. Pedaalkoppel-Hoofdwerk
Afsluiting Hoofdwerk. Afsluiting Bovenwerk
Ventiel
Winddruk: 66 mm. Stemming: gelijkzwevend. Toonhoogte: 418 Hz. bij 18º C.

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-10-18 14:03:50