Hervormde kerk St Anna - Van Harenskerk
Nieuwe bestemming
Foto: Ansichtkaart
Van Harenstraat 1
Sint Annaparochie (Sint Anne)
Gemeente Het Bildt
Friesland

(Kerk)gebouw

In 1508 werd op deze locatie een kerk gebouwd van hout met een dak van stro.
Nieuwe kerk gebouwd rond 1528 met behulp van Karel V; stenen kruiskerk met een uivormige torenspits.
Het was in deze kerk dat de schilder Rembrandt van Rijn op 22 juni 1634 trouwde met Saskia van Uylenburgh.
De kerk was in 1682 aan vernieuwing toe. Onder leiding van grietman Willem van Haren (1627-1708) werd het huidige gebouw als eerste centraalbouw in Friesland gerealiseerd. Als grondvorm een Grieks kruis met vier evenlange armen met een forse koepeltoren naar voorbeeld van Willemstad in Noord-Brabant.
De eenvoud aan de buitenkant verraadt niets van de rijkdam binnen in de achtzijdige kerk.
De wapenschilden van het echtpaar Van Haren bevinden zich op een grote cartouche boven de klaviernis van het orgel. Fraaie natuurstenen ingangspoortjes.
De grafkelder is in 1686 gebouwd aan de achterzijde voor de grietmansfamilie Van Haren. De scheiding tussen kapel en kerk bestaat uit twee, dubbele van zwaar geelkoperen voorziene eiken deuren uit 1700. De toegangsdeuren naar de kapel zijn een geschenk van de Zweedse koning Karel IX als blijk van waardering voor Willem van Haren's verdiensten als ambassedeur van Nederland.
De rijkgebeeldhouwde preekstoel is tussen 1690 en 1701 gebouwd, met tweearmige koperen kandelaar en koperen doopbekkenhouder. Zwaar doophek aan de bovenzijde bekroond door een rondboogfries op gedraaide spijlen. Eikenhouten Van Haren-Hemmenbank.
De spitsboginge vensters kregen in 1940 bakstenen montants.
Op zaterdag 13 oktober 2012 heeft de Stichting Alde Fryske Tsjerken deze kerk als 41e kerk in bezit gekregen.
PKN-kerk.
De kerk werd grondig gerestaureerd. Daarbij zijn ruim 30 grafzerken uit de zestiende tot de achttiende eeuw aan het licht gekomen en blijvend zichtbaar gemaakt.
Op 26 oktober 2016 is de ker weer in gebruik genomen.
De protestantse gemeente – in 2005 ontstaan- gebruikt de kerk zo'n 20 keer per jaar. De overige diensten worden in de voormalige gereformeerde Gideonkerk gehouden.
De kerk is ook in gebruik als cultureel centrum.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Bakker: van Reitsum naar Gouderak 39
Gierveld: het ned huisorgel in de 17e en 18e eeuw 281
Hess 4
Jongepier, Jan: frieslands orgelpracht I 23*; uitgave Boeijenga, Sneek 1970
Knock, Nicolaes Arnoldi: aantekeningen bij disposities kerkorgelen van J. Hess, vervolgd en bijgevoegd door George Hendrikus Broekhuyzen Sr. en Jan Zwart, Kampen (1973)8
Knock, Nicolaes Arnoldi: dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen (1788)12
Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)80-81 115 144 146 149 198 199* 200 316 394 427 462-464 476, Fryske Akademy Leeuwarden 2003
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 69(2013)17, 118(2017)6-7
de Mixtuur 19(1976)409
het Orgel 5(1974)182, 4(1993)121*
kerkepadgids (1985)77-78*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk St Anna - Van Harenskerk Sint Annaparochie -

Orgelhistorie

b: Johannes Radeker, Leeuwarden 1727/28, geschonken door grietman Willem van Haren en zijn tweede echtgenote Rixt Poppe-Martijnsdochter van Andreae, kas gemaakt door Harmen Nieuwmeijer ??; M I: Man 10
- in 1729 zijn gordijnen voor het front gemaakt
- onderhoud Johannes Radeker te Leeuwarden tot 1730
- onderhoud Johann Michaell Schwartzburg, Leeuwarden 1730 tot 1748
r: Johann Michaell Schwartzburg, Leeuwarden 1735
- onderhoud Pieter Sijbes de Vries te Leeuwarden 1748 tot 1776
- in 1754 vroegen de kerkvoogden Pieter de Vries om het orgel te inspecteren. Hij kwam in september en voerde aansluitend een reparatie uit
- onderhoud Pieter Sijbes de Vries te Leeuwarden tot 1775
r: Johannes Spoorman, Franeker 1775 en 1781; reparaties
r: Johannes Spoorman, Franeker 1785; grote renovatie, de drie balgen beleert, maakte nieuwe abstracten en stemde het pijpwerk
r: Fa. L. van Dam, Leeuwarden 1848/49; klavieromvang van C-c3 naar C-f3, nieuwe lade en nieuw klavier; M I ap: Man 7
- het contract werd getekend op 8 september 1848
ingebruikname orgel op 22 juli 1849 met een bespeling door B. Franck, organist Grote kerk te Leeuwarden
r: Fa. Bakker & Timmenga, Leeuwarden 1898
o: DE KRIM Christelijk Gereformeerde kerk Fa. A.S.J. Dekker, Goes 1928; nieuwe kas en balg, alleen de kas bleef in Sint Annaparochie
b: Orgelfabriek P. van Dam, Leeuwarden 1928/29 (Fa. A.S.J. Dekker, Goes 1927/28) in bestaande kas, het meeste 18e eeuwse pijpwerk ging verloren; Pn I vp: Man 8-Ped 1
- opdracht gegeven op 28 november 1927, Dekker heeft het oude binnenwerk overgenomen
r: Fa. Bakker & Timmenga, Leeuwarden 1975; M I vp: Man 8-Ped 1
adviseur dr. M.A. Vente
inspeling orgel door Theo Jellema
- het oude pijpwerk van Van Dam is na nieuwbouw te De Krim in 19.. in bezit van de Fa. Reil te Heerde en opent de mogelijkheid voor reconstructie van het oude Van Damorgel te Sint Annaparochie
r: 2016

Dispositie

1788 (volgens Nicolaas Arnoldi Knock):
Manuaal C-c3
Praestant 8, Holpyp 8, Octaaf 4, Octaaf 2, Gemshoorn 2, Flageolet 1, Mixtuur, Sexquialter, Trompet 8, Voxhumana 8
3 Blaasbalgen
 
1928 (Van Dam/Dekker):
Manuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Vox Celeste 8, Octaaf 4, Viool 4, Woudfluit 2, Tremulant
Pedaal
Subbas 16
Superoctaaf, Suboctaaf, Pedaalkoppel
vaste combinaties
 
1975 (Van Dam/Dekker/Bakker & Timmenga)
Manuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Vox Celeste 8, Octaaf 4, Viool 4, Woudfluit 2
Pedaal
Subbas 16

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-22 11:46:42