Hervormde Dorpskerk St Johannes de Doper
Nieuwe bestemming
Huizum Dorp 67
Huizum
Gemeente Leeuwarden
Friesland

(Kerk)gebouw

Kerk gebouwd in de 12e eeuw. Gotisch eenbeukig schip tegen oudere toren. Groot aantal banken, uit de 17e en 18e eeuw.
Klokkstoel met gelui van twee klokken, waarvan één van G. van Wou uit 1529 en één van T. Both uit 1582. Mechanisch torenuurwerk van Haak, Gebr. Caminada en Dupont te Rotterdam, eerste kwart 20e eeuw, later voorzien van electrische opwinding.
In 1642 werd het orgel en de peiwand rood geschilderd.
In de jaren 1804/06 onderging het kerkgebouw grote herstellingen. in 1806 heeft de orgelkas, i.v.m. de toen geldende belasting op eikenhout, een gedaantewisseling ondergaan. Schilder J. Nicolai bracht een verflaag op de orgelkas aan, het snijwerk kreeg een nieuwe laag bladgoud en er werden vazen op de kas geplaatst. De renaissance-preekstoel werd bruin geschilderd. Juffr. J.C. van Sloterdijck maakte het orgelgordijn, wat werd geschilderd door Johan Hendriks Nicolai. Het gordijn bestaat niet meer, maar in het kerkelijk archief zijn schetsontwerpen bewaard gebleven.
Kerkrestauratie 1960/61.
De kerk is een Rijksmonument.
De kerk is in 2000/02 gerestaureerd. Aanleiding tot restauratie was de aanwezigheid van de bonte knaagkever en zijn vernietigend werk.
Op 29 november 2002 is deze PKN-kerk weer in gebruik genomen.
Vanaf 2010 worden er geen reguliere kerkdiensten meer gehouden, wel zijn er geregeld rouw- en trouwdiensten. Daarnaast worden er in de kerk concerten en lezingen gehouden. De Doopsgezinden kerkten de afgelopen tijd in de Dorpskerk in verband met de restauratie van hun kerkgebouw aan de Wirdumerdijk. De Pinkstergemeente Elim huurt regelmatig het nevengebouw De Voorhof, terwijl de Russisch Orthodoxen uit Hemelum ook belangstelling hebben voor diensten in de Dorpskerk.
In 2011 is besloten deze kerk afgestoten. De protestantse gemeente gebruikt nu de Kurioskerk en De Oase.
Sinds november 2013 is de Dorpskerk eigendom van de Stichting Alde Fryske Tsjerken als 43e kerk. De kerk wordt beheerd door een plaatselijke commissie die allerlei activiteiten in de kerk organiseerd, zoals concerten, tentoonstellingen, enz. De achtkantige eikenhouten preekstoel in de kerk is de enige in Friesland die dateert van voor de Reformatie.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Brouwer: Sleutelstad-Orgelstad 22
Jongepier, Jan: achter het Friese orgelfront-tentoonstelling orgelbouw (1776-1926)11
Jongepier, Jan:langs nederlandse orgels III 25, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Knock, Nicolaes Arnoldi: aantekeningen bij disposities kerkorgelen van J. Hess, vervolgd en bijgevoegd door George Hendrikus Broekhuyzen Sr. en Jan Zwart, Kampen (1973)12 14
Knock, Nicolaes Arnoldi: dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen (1788)19
Oost, Ger/Wisgerhof, Bert: er staat een orgel 18
Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)54 79 121 129 130 145 146 148 149 184 219-220 242 269 271 275 331 406, Fryske Akademy Leeuwarden 2003
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 49(2003)19, 67(2012)20
de Mixtuur 28(1979)688 689, 53(1986)122, 58(1987)340, 75(1993)763
de Orgelvriend 9(1981)5
het Orgel 9(1954)140, 4(1976)132

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde Dorpskerk St Johannes de Doper Huizum -

Orgelhistorie

b: vóór 1580 ??; Renaissance-orgel met onder- en bovenlade
- al vanaf 1601 zijn er rekeningen met betrekking tot onderhoud en reparaties aan het orgel te vinden. Gegevens over omvang en dispositie van het orgel waren ontbreken echter.
r: Uulcke Dircks, Sneek 1602; reparatie
r: Uulcke Dircks, Sneek 1605; reparatie
- het orgel werd geïntoneerd en gestemd door Willem Meijnderts te Leeuwarden 1607
r: mr Jan Jacobs du Lin, Utrecht 1619; omvangrijke reparatie
orgelkeuring door Apcke Benting te Leeuwarden
r: (kistemaker) mr Cornput 1652; reparatie en werkzaamheden aan de balgen (na advies van Gijsbert Havinck)
r: 1656; reparatie balgen
r: Willem Meijnerts 1657; werkzaamheden
- onderhoud Willem Meijnerts 1657 tot 1662 ??
r: Meijnert Egberts, Berlikum 1657-1665; reparatie
- Pieter Sijbes de Vries te Leeuwarden 1765 tot 1769; stellen
- stembeurt door mr Meijnert Egberts, Leeuwarden 1667
r: Pieter Tjerks (Wiarda), Wirdum 1725; reparatie aan de balgen
r: Christian Müller, Leeuwarden 1727; grote vernieuwing van het orgel; M I ap: Man 8
het orgel werd in december 1727 gekeurd door Reijnold Popma van Oevering, organist Jacobijnerkerk te Leeuwarden. B. Dijkstra maakte enig aanvullend snijwerk
r: Johann Michaell Schwartzburg, Leeuwarden 1728; gerepareerd en vergroot
- het werk werd afgemaakt door Johann Casper Mûller
- eind mei 1728 stemde Caspar Müller, de broer van Christian het orgel
- onderhoud Pieter Sijbes de Vries te Leeuwarden 1732 tot 1743
- van 1743 tot 1752 was er geen onderhoud
r: Pieter Sijbes de Vries, Leeuwarden 1752 en 1762; reparaties
- onderhoud Pieter Sijbes de Vries te Leeuwarden 1762 tot 1777
r: Pieter Sijbes de Vries, Leeuwarden 1766; reparatie Trompet
- stemmen door zijn zoon Sijbe Pieters 1777 en 1778, organist Jacobijnerkerk te Leeuwarden
r: Gottlieb Heineman, Leeuwarden 1778; reparatie en wijzigingen: de orgelkas kreeg nieuw snijwerk van de hand van Jacobus Swalue.
- onderhoud en stemmen Gottlieb Heineman te Leeuwarden 1778 tot 1785
r: Albertus van Gruisen, Leeuwarden 1786; reparatie en verbeteringen
- stembeurt door Albertus van Gruisen te Leeuwarden 1787
- onderhoud organist Nicolaus Colee 1788 tot 1794
- grote stembeurt door Albertus van Gruisen te Leeuwarden 1792
- stemmen Albertus van Gruisen te Leeuwarden tussen 1795 en 1805. In 1802 stuurde hij zijn zoon Johannes
- onderhoud Gebr. Luitjen en Jacob van Dam te Leeuwarden tussen 1820 en 1838
- onderhoud Willem van Gruisen te Leeuwarden 1839 tot 1844
- onderhoud orgelmakerij van Dam te Leeuwarden 1844 tot 1849
- het orgel is verloren gegaan
b: Fa. L. van Dam & Zn., Leeuwarden 1849; met pijpwerk uit het oude orgel. Negendelig front; M II ap: Man 8-Bov 6
r: Fa. Bakker & Timmenga, Leeuwarden 1954/55; Cornet I vervangen door Mixtuur IV, Salicionaal 8 discant door een Sesquialtera, De Bourdon 16 is per mechanische transmissie speelbaar op het pedaal
- bij de kerkrestauratie van 1960/61 werd het orgel wit geschilderd en werden op aanraden van de kerkarchitect de vleugelstukken verwijderd
- de witte kleur is sindsdien gebleven, de vleugelstukken zijn
r: Orgelmakerij Bakker & Timmenga, Leeuwarden 2014/15; het orgel is hersteld en grotendeels teruggebracht in de oorspronkelijke staat
adviseur Theo Jellema, organist Grote kerk te Leeuwarden
Op zaterdag 12 december 2015 is het orgel weer in gebruik genomen

Dispositie

1788 (volgens Nicolaas Arnoldi Knock):
Manuaal
Praestant 8, Holpyp 8, Octaaf 4, Quint 3, Super Octaaf 2, Tertiaan discant, Cornet discant, Mixtuur, Trompet 8 bas/discant, Tremulant
Pedaal
aangehangen
Ventyl, 3 Blaasbalgen
 
1849 (Van Dam):
Manuaal C-f3
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Quintfluit 3, Woudfluit 2, Cornet III, Trompet 8
Bovenwerk C-f3
Fluit dolce 8, Viol di Gamba 8, Salicional 8 discant, Prestant 4, Fluit d'amour 4, Gemshoorn 2
Pedaal C-fº
aangehangen
3 Blaasbalgen, 2 Afsluitingen, Ventil, Tremulant

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-02 12:03:27