Hervormde kerk Sint Gertrudis
In gebruik
Terp 1
Achlum
Gemeente Franekeradeel
Friesland

(Kerk)gebouw

Het dorp is een terpdorp.
Kerk gebouwd in de tweede helft van de 11e eeuw.
De kerk is in het begin van de 12e eeuw in gebruik genomen.
Er zijn sproren van Romaanse bogen en dichtgezette vensters aan de noordzijde van de kerk, waar ook de ingang is. Ook is aan deze zijde een onthoofd reliëf van roze Bremer zandsteen uit de 14e eeuw.
De toren is uit de 15e eeuw en de houten bekroning met het spitsje uit 1789.
In 1565 een betaling aan mr Joest Fransoijs, burger binnen Antwerpen, betreffende de leverantie van een altaartafel op het hoge altaar.
17e eeuws meubilair, de vrouwenbanken rechts aan de zuidzijde, links de mannenbanken en de preekstoel, aan de zuidkant het doophek rond de preekstoel.
PKN-kerk.
In 1991 is de toren gerestaureerd. De kerk krijgt een restauratiebeurt in 1996/97.
De kerk is een rijksmonument.
De doopvont van de Gereformeerde kerk te Achlum is in 2002 in deze kerk geplaatst.
Op 23 juli 2016 is de uit 1380 daterende Jezus, Maria en Johannesklok weer teruggekeerd in de toren van de Gertrudiskerk. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij uit voorzorg uit de toren gehaald, omdat de Duitsers bezig waren klokken te vorderen om ze om te smelten tot oorlogsmaterieel. De klok kwam op het panwerk in Achlum terecht en functioneerde daar als schaftbel. Toen de ouderdom van de klok werd ontdekt, ging hij naar het Fries Scheepvaartmuseum en in 1988 naar Museum Martena in Franeker. Omdat dit museum vurig voorstander is van het tonen van erfgoed op de oorspronkelijke locatie, was de terugkeer naar Achlum snel geregeld.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Jongepier, Jan: achter het Friese orgelfront-tentoonstelling orgelbouw (1776-1926)11 19
Talstra, Frans: langs nederlandse orgels I 12 42, uitgave Bosch & Keuning, Baarn 1979
Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)23 237 343, Fryske Akademy Leeuwarden 2003
Tijdschriften en andere uitgaves
250 jaar Orgelmaker Vermeulen 97
contactbrief voor kerkenverzamelaars 28(1992)13, 49(2003)19, 118(2017)10
de Mixtuur 34(1981)127
het Orgel 11(1971)315, 2(1973)40, 3(1974)129, 2(1985)59

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Sint Gertrudis Achlum -

Orgelhistorie

b:
r: Mr. Ariaen Dekema, Harlingen 1564
b: Fa. L. van Dam & Zn., Leeuwarden 1854; M II ap:
inwijding orgel op 29 oktober 1854
- in 1971 is de principeopdracht ontvangen tot restauratie van de windladen
r: Gebrs. Vermeulen, Weert 1974; M II ap: Hw 9-Bov 7
adviseur dr M.A. Vente
r: Fa. Bakker & Timmenga, Leeuwarden 2013; groot onderhoud; M II ap: Hw 9-Bov 7

Dispositie

1974 (Van Dam/Vermeulen):
Hoofdwerk (I) C-f3
Violon 16, Prestant 8, Bourdon 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quintprestant 3, Octaaf 2, Cornet III discant, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk (II) C-f3
Prestant 8, Flûte Dolce 8, Viola di Gamba 8, Salicet 4, Flûte d'Amour 4, Gemshoorn 2, Dulciaan 8, Tremulant
Pedaal C-d1
aangehangen
Foto: Marcel Pelt

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-22 11:46:42