RK kerk - Basiliek HH Agatha en Barbara hoofdorgel

In gebruik

(Kerk)gebouw

De parochie is opgericht in 1358 en werd bediend door de Paters Cisterciënzers van de St Bernardusabdij te Hemiksem en vanaf 1833 te Bornem.

Kerk gebouwd in 1513 (15e eeuw) als RK kerk H Agatha aan de St Bernaardstraat. Driebeukige gotische kruiskerk met toren.

In 1648 zijn in Noord-Brabant alle kloosters op last van de nieuwe overheid opgeheven en moesten alle kerkgebouwen aan de protestantsen worden overgedragen. Maar de vier Cisterciëzer parochies van de Sint-Bernardusabdij in Noord-brabant zijn ook zonder hun kerken blijven bestaan.

De katholieken hielden hun diensten in een schuurkerk Stond er in de schuurkerk ook een orgel ??

Na de Franse Revolutie konden de Cisterciëzers geleidelijk weer terugkeren. Hun vier Brabantse parochiekerken kwam weer in handen van de Bernardusabdij (Hoeven, Oud Gastel, Wouw en Oudenbosch). De oude kerk werd in 1799 weer aan de katholieken teruggegeven. In 1801 werd het orgel aan hun verkocht.

In oktober 1801 is de kerk als RK kerk weer in gebruik genomen.

In 1842 werd Willem Hellemons benoemd tot pastoor. Hij had gestudeerd in Rome en was bevriend met de latere paus Gregorius XVI. Mede door de inzet van de pastoor vertrokken tussen 1864 en 1870 3000 Nederlandse jongemannen als (pauselijke zouaaf) naar Rome om te vechten voor de paus.

Nieuwe kerk gebouwd in 1867/80 onder architectuur van dr Petrus Josephus Hubertus Cuypers (1827-1921) te Roermond naar voorbeeld van de Sint Pieter te Rome (verkleining 1/16) in eclecticisme stijl. De kerk wordt ook wel genoemd "de kleine Sint Pieter". Uitwendige lengte 81 bij breedte van 55 meter, hoogste punt 63 meter.

De eerste steen werd in 1865 gelegd. Inwijding van de kerk op 14 september 1880 door mgr van Beek, bisschop van Breda.

Kopie van het graf van Petrus met onder het baldakijn, voor aan het altaar, een relikwie van Petrus, versierd met half-edelstenen. Decoratief beschilderd met indrukwekkende plafonds. Het marmerwerk bestaat uit imitatie-schilderingen op hout. Voor het schilderwerk werd overlegd met A. Antonelli, die eerder aan de Sint Pieter te Rome verbonden was.

De voorgevel uit 1892 is ontworpen naar voorbeeld van de San Giovanni di Laterano te Rome door architect prof ir G.J. van Swaay te Delft, die ook het hoogaltaar ontwierp naar voorbeeld van het altaar in de Sint Pieter te Rome.

Op 11 juli 1912 is de kerk verheven tot Basilica minor door paus Pius X. De reden was dat deze Cuypers-kerk tot de grootste in Nederland gebouwde kerken in de 19e eeuw behoorde.

In 1955 is de Stichting Behoud Basiliek opgericht.

In 1958-1971 grote restauratie onder leiding van het architectenbureau Geenen-Oskam te Eindhoven.

Zondag 12 december 1971 is de ingebruikneming kerkelijk gevierd met mgr Ernst, bisschop van Breda.

Restauratie interieur van 1971 tot 1980.

Plechtige eucharistieviering op zondag 14 september 1980.

Een ingrijpende restauratie is in 1987 afgerond.

De kerk is op 9 mei 1987 weer in gebruik genomen.