Hervormde kerk Gereformeerde Bond - Noorderkerk
In gebruik
Foto: Flip Veldmans
Prinsengracht
Jordaan - Noordermarkt
Amsterdam

Gemeente Amsterdam
Noord-Holland

(Kerk)gebouw

Kerk gebouwd in 1620/23, hoogstwaarschijnlijk ontworpen door Hendrick de Keyser als protestantse kerk. Als grondvorm een Grieks kruis met vier evenlange armen. De kap wordt in de vieringspunten door vier zware zuilen gedragen. Omdat de vier topgevels van grote ramen zijn voorzien kon het orgel geen plaats krijgen tegen een van de vier gevels. Het orgel kreeg een plaats in een van die vier afgeschuinde hoeken, het front werd voor de zuil heen geleid en in een halfcirkelvorm gebouwd, het binnenwerk werd om de zuil heen gegroepeerd.
De eerste steen werd gelegd op 15 juni 1620 en de kerk is Pasen 1623 in gebruik genomen.
De Keyser heeft de kerk niet afgemaakt, hij overleed voorjaar 1621. Zijn medewerkers, w.o. zijn zoon Pieter, hebben de kerk afgebouwd. Geen toren. De kerk was een volkskerk.
Typisch protestants kerkinterieur, de genummerde zitplaatsen staan gericht op de preekstoel, die tegen de noordwestelijke pijler staat.
Rondom de preekstoel de dooptuin, waar de doop plaats heeft en waar de zitplaatsen van de kerkeraadsleden zijn.
Het liturgisch centrum is van de rest van de kerk afgescheiden door het doophek.
De kerk is in oktober 1934 gesloten.
Na de sluiting van de Ned Hervormde kerk - Eilandskerk in 1939 (zie daar) werd de in 1934 gesloten Ned Hervormde kerk - Noorderkerk vanaf oktober 1941 weer in gebruik genomen.
In de jaren '70 dreigde de kerk gesloten te worden. Het is de kerk van de Gereformeerde Bond van Amsterdam
Het gebouw maakt in 1991 een vervallen indruk. De burgerlijke gemeente is in 1993 met het herstel begonnen.
De eerste fase was in 1995 afgerond.
Begonnen is aan de tweede fase: de bijgebouwen aan de west- en de zuidkant, de kosterswoning en de hoofdingang.
Op dindag 4 juni 1996 is de restauratie van het exterieur afgerond.
Nu volgt nog de restauratie van het interieur.
Op 28 oktober 1998 is het gerestaureerde interieur weer in gebruik genomen in aanwezigheid van H.M. Koningin Beatrix.
Tot 2000 zal men nog doende zijn om de algehele restauratie van het gebouw te realiseren.
De kerk wordt naast de zondagse kerkdiensten ook gebruikt voor culturele aktiviteiten.
Tijdens de algehele restauratie van de PKN-kerk bleek het torentje dusdanig slecht dat het najaar 2003 is verwijderd om hersteld te worden.
Eind september 2004 is het gerestaureerde torentje weer geplaatst.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig

Hoofdorgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Gereformeerde Bond - Noorderkerk Amsterdam 1849 -

Orgelhistorie

b: H. Knipscheer, Amsterdam 1849; front ontworpen door G. Nijhoff, dat wat ornamentiek betreft tussen Empire en Biedermeier balanceert; M II vp: Hw 12-Pos 9-Ped 7
r: D.G. Steenkuyl, Amsterdam 1906; Pn II vp: Hw 12-Pos 7-Ped 7
r: Flentrop Orgelbouw, Zaandam 2005
orgel op vrijdag 16 september 2005 weer in gebruik genomen

Dispositie

1906 (Knipscheer/Steenkuyl):
Hoofdwerk (I)
Prestant 16, Bourdon 16, Octaaf 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quint 2 2/3, Octaaf 2, Cornet V, Mixtuur V-VI 2 2/3, Scherp V 1 1/3, Trompet 8
Positief (II)
Prestant 8, Baarpijp 8, Quintadeen 8, Octaaf 4, Dwarsfluit 4, Nasard 2 2/3, Octaaf 2, Sesquialter II discant, Vox Humana 8
Pedaal
Prestant 16, Bourdon 16, Open Holfluit 8, Roerquint 5 1/3, Octaaf 4, Bazuin 16, Trompet 8
 
± 1960 (volgens Bouman):
Hoofdwerk (I)
Praestant 16, Bourdon 16, Octaaf 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quint 2 2/3, Octaaf 2, Cornet V 8, Mixtuur V-VI 2 2/3, Scherp V 1 1/3, Trompet 8
Positief (II)
Praestant 8, Baarpijp 8, Quintadeen 8, Octaaf 4, Dwarsfluit 4, Nasard 2 2/3, Octaaf 2, Sexquialter II discant, Vox humana 8
Pedaal
Praestant 16, Bourdon 16, Holfluit 8, Roerquint 5 1/3, Octaaf 4, Bazuin 16, Trompet 8

Bronvermelding van het hoofdorgel

Boeken
Bouman, mr A.: Nederland Orgelland 104 afb VI-7* 115, uitgave Spruyt, van Mantgem & de Does, Leiden 1964
Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 51 150*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 26(1991)19, 28(1992)19, 30(1993)34, 34(1995)36, 36(1996)33, 39(1998)27, 40(1998)28, 41(1999)29, 45(2001)28, 53(2005)30, 55(2006)31
de Mixtuur 15(1974)306, 23(1977)514, 78(1994)914
de Orgelvriend 12(1977)19, 1(1979)6*
de orgelmaker Witte 5
het Orgel 6(1990)congres 20-23 juni 135
kerken . . . monumenten, uitgave Rijksdienst voor de Monumentenzorg december(1977)*, (1983)*
kerkepadgids (1978)bijlage

Koororgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Gereformeerde Bond - Noorderkerk Amsterdam 1999 - 2011

Orgelhistorie

b: Fa. Flentrop, Zaandam 1965 voor TERNEUZEN Ned Hervormde kerk Goede Herder aan de Koninginnelaan; positief M I: Man 6 (zie daar)
o: Fa. Flentrop, Zaandam 1967 naar AMSTERDAM De Uitweg door het Reformatrisch College Blaise Pascal
o: ZAANDAM RK kerk H Bonifatiuskerk 1992
o: 1999
- vanaf januari 2011 is het koororgel niet meer in de kerk aanwezig. Het is niet bekend waar het zich tegenwoordig bevindt

Dispositie

1965 (Flentrop):
Manuaal C-g3
Holpijp 8 bas/discant, Prestant 4, Roerfluit 4 bas/discant, Gemshoorn 2, Sesquialter II discant, Mixtuur III
Pedaal C-d1
Aangehangen
Stemming: evenredig zwevend. Toonhoogte: a1 = 440 Hz. Tractuur: mechanische sleepladen

Bronvermelding van het koororgel

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
-
Laatste update: 2018-10-30 09:40:12